กษัตริย์นักเปลี่ยนแปลงแห่งรัสเซีย

ซาร์ปีเตอร์มหาราช
( Peter the Great 1672 – 1725 A.D. )

ในประวัติศาสตร์รัสเซีย พระนาม ซาร์ปีเตอร์มหาราช ได้จารึกอยู่ในความทรงจำของชาวรัสเซียตลอดมา เนื่องจากพระองค์มีชื่อเสียงในฐานะที่เปลี่ยนแปลงรัสเซียให้มีอำนาจและเป็นประเทศหนึ่งที่รู้จักในยุโรปพระองค์ทรงมุ่งหวังจะให้รัสเซียเป็นมหาอำนาจในโลกสมัยใหม่ โดยทรงปฏิรูปประเทศเลียนแบบยุโรปในหลายๆด้าน ทั้งการใช้ปฏิทินแบบสากลการสวมเสื้อตามแบบชาวยุโรป การบังคับให้ข้าราชสำนักโกนหนวดเครา เป็นต้น

ซาร์ปีเตอร์มหาราช เป็นพระราชโอรสของอซาร์อะเล็กซิส แห่งราชวงศ์โรมานอฟ พระองค์ประสูติเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1672 ณ พระราชวังเครมลิน เมื่อซาร์ปีเตอร์ทรงพระชนมายุเพียง 4 พรรษา ซาร์อะเล็กซิสก็เสด็จสวรรคตและมีผู้ครองราชย์ต่อกันมาจนถึงปี ค.ศ. 1696 ซาร์ปีเตอร์จึงขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ของรัสเซีย และพยายามผลักดันรัสเซียให้ก้าวขึ้นสู่เวทีการเมืองยุโรป โดยการทำสงครามแผ่แสนยานุภาพทางการทหาร ควบคู่ไปกับการดำเนินนโยบายทางการทูต

ในต้นรัชกาลของซาร์ปีเตอร์มหาราช พระองค์ทรงต่อสู่กับอุปสรรคมากมายในการที่จะสร้างรัสเซียให้เป็นมหาอำนาจ ดังนั้นรัสเซียจึงตกอยู่ในภาวะสงครามเกือบตลอดรัชกาลของพระองค์ และประเทศที่รัสเซียทำสงครามด้วยมากที่สุดก็คือ สวีเดน ซึ่งเปรียบเสมือนก้างชิ้นใหญ่ของรัสเซีย

รัสเซียทำสงครามกับสวีเดนยืดเยื้อนานถึง 21 ปี เนื่องจากซาร์ปีเตอร์ทรงต้องการขยายอาณาเขตเข้ายุโรปเพื่อหาทางออกทะเล เพราะประเทศรัสเซียเป็นประเทศที่ไม่มีทางออกทะเล ดังนั้นเป้าหมายสำคัญที่รัสเซียทำสงคราม คือ ต้องการยึดทะเลบอลติกจาก สวีเดน และทะเลดำจาก ปรัสเซีย

ในรัชสมัยซาร์ปีเตอร์พระองค์ดำเนินนโยบายทางการทูต และทำสงครามอย่างชาญฉลาดพระองค์ไม่ผลีผลามที่จะก่อสงครามกับชาติและจักรวรรดิที่แข็งแกร่ง ทั้งพยายามประนีประนอมกับประเทศต่างๆเพื่อขยายการค้าและอุตสาหกรรม

ในปี ค.ศ. 1703 ซาร์ปีเตอร์ทรงโปรดให้สร้างเมืองหลวงใหม่ คือ เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ณ ลุ่มแม่น้ำนีวา ซึ่งเป็นเมืองท่าเล็กๆ เพื่อเปิดโลกทางการค้าสู้โลกตะวันตก และ ย้ายที่ทำการของรัฐบาลไปอยู่ที่นั่น

ตลอดรัชกาลซาร์ปีเตอร์ไม่เคยหยุดนิ่งที่จะพัฒนารัสเซียให้ทัดเทียมประเทศอื่นๆ ในยุโรป พระองค์ทรงปฏิรูปพยัญชนะรัสเซีย โปรดให้ใช้ตัวเลขอารบิกหรืออักขระอาหรับทรงสร้างโรงพิมพ์ ถนน โรงเรียน สนับสนุนอุตสาหกรรมใหม่สร้างกองทัพเรือให้แข็งแกร่ง และทรงสร้างโรงพยาบาลแห่งแรกของรัสเซียขึ้นในปี ค.ศ. 1706
ซาร์ปีเตอร์ทรงประสบความสำเร็จในด้านการปกครอง แต่ในด้านชีวิตส่วนพระองค์ ซาร์ปีเตอร์ทรงผิดหวังกับพระโอรสองค์เดียวคือ ซาเรวิช อะเล็กซิส ที่ทรงก่อการกบฏ ซาร์ปีเตอร์จึงต้องทรงสั่งให้ทหารจับกุมพระราชโอรส และทรงทรมานจนอะเล็กซิสสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1725

ซาร์ปีเตอร์มหาราชสวรรคตในปี ค.ศ. 1725 แต่พระราชกรณียกิจที่พระองค์ทรงเปิดทางไว้ ทั้งในทางการทหารและอุตสาหกรรมการค้ากับชาติตะวันตกอื่นๆ ได้นำซึ่งความเจริญรุ่งเรืองในประวัติศาสตร์รัสเซียต่อๆมา

รู้หรือไม่ ?
พระราชวังเครมลิน เป็นที่ประทับของซาร์มาทุกยุคทุกสมัย ถือเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำมอสควา กำแพงพระราชวังทั้ง 3 ด้าน ยาวรวมกันกว่า 2 กิโลเมตร สูงถึง 65 ฟุต มีหอคอย 18 แห่ง และประตูทางเข้า 5 ประตู
แต่หลังจากการปฎิวัติในปี ค.ศ. 1917 รัสเซียปกครองด้วยระบอบสาธารณรัฐแบบคอมมิวนิสต์พระราชวังจึงเป็นที่ทำการของรัฐบาลสาธารณรัฐตั้งแต่นั้นมา